5.Sınıf Sözcükte Anlam PDF – 5.Sınıf Türkçe Konu Anlatımı PDF şeklinde indirebilirsiniz. 5.Sınıf sözcükte anlam pdf müfredata uygun indirebilirsiniz.
5.SINIF SÖZCÜKTE ANLAM
- Okuduğu metindeki gerçek, mecaz ve terim anlamlı sözcükleri ayırt eder.
- Kelimelerin eş anlamlılarını bulur.
Kelimelerin zıt anlamlılarını bulur.
Eş sesli kelimelerin anlamlarını ayırt eder.
5.SINIF SÖZCÜKTE ANLAM VİDEO KONU ANLATIM
Sözcükte Anlam Özellikleri
Sözcüklerin farklı farklı anlamlarda kullanılması ile oluşan bu yeni anlamlarını “Sözcükte Anlam Özellikleri” başlığı altınca inceleyeceğiz:
Gerçek, Yan, Mecaz ve Terim Anlam
- Gerçek Anlam (Temel Anlam): Bir kelime farklı bir anlamı çağrıştırmayacak şekilde, herkesin bildiği ilk ve kendi anlamında kullanılırsa gerçek anlamda kullanılmış olur.
“Ormanda ateş yakmak tehlikelidir.” cümlesinde orman, ateş, yakmak ve tehlike sözcüklerinin hepsi gerçek anlamı ile kullanılmıştır.
ateş: Yanıcı cisimlerin tutuşmasıyla beliren ısı ve ışık.
orman: Ağaçlarla örtülü geniş alan.
yakmak: yanmasına yol açmak, tutuşturmak
tehlike: Büyük zarar veya yok olmaya yol açabilecek durum.
- Mecaz Anlam (Değişmece): Sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak başka bir anlam verecek şekilde kullanılmasıdır. Anlatımda bir anlam inceliği elde etme, söyleyişi daha etkili, daha çarpıcı kılma amacı ile yapılır. Sözcük mecazlığını cümle içerisinde kazanır. Yani bir sözcüğün mecaz olup olmadığını kullanıldığı cümledeki manasına bakarak çözebiliriz.
Ateş ve yakmak sözcüklerini mecaz olacak şekilde örneklendirelim:
“Kendinizi ateşe atıyorsunuz.” cümlesinde ateş sözcüğü, tehlike anlamında kullanılmıştır. Sözcüğün yeni kazandığı bu “tehlike” anlamının, sözcüğün temel anlamı olan “yanıcı cisimlerin tutuşmasıyla beliren ısı ve ışık” anlamı ile ilgisi yoktur. Daha doğrusu, cümlede kendini gerçekten yanan bir ateşe atma anlamı yoktur.
“Biletini ve tatilini boşunu boşuna yaktı.” cümlesinde yakmak sözcüğü, “zamanında kullanılmadığından geçerliğini yitirmek” anlamında kullanılmıştır ve gerçek anlamı olan “tutuşturmak” ile ilgisi yoktur. Daha doğrusu, cümlede anlatılmak istenen biletlerin gerçekten yanıp tutuştuğu değildir.
- Yan Anlam: Kelimenin temel anlamı yanında, kullanıma bağlı olarak kazandığı yeni anlamlardır. Yan anlamlar, mecaz değildir. Sözcüğün ilk anlamı dışında kullanılan diğer gerçek anlamlarıdır.
Örneğin, “Yemeği ateşten indirdim.” veya “Ateşi kırk dereceye yaklaşmış.” cümlelerinde ateş sözcüğü temel anlamı ile ( yanıcı cisimlerin tutuşmasıyla beliren ısı ve ışık ) kullanılmamıştır. Ama mecaz da değillerdir.
Yemek ısıtılan yer ve vücut sıcaklığı anlamında kullanılan ateş sözcüklerinin, temel anlamla bağlantısı devam etmektedir. Isı ile bağlantıları devam etmektedir.
Yine, “Bugün güneş çok yakıyor.” dersek, yakmak sözcüğünü akla ilk gelen anlamı ile değil diğer bir anlamı ile kullanmış oluruz.
Yan anlam, ortaokul müfredatında yer almaz. Gerçek anlamın birincil anlamları dışında kalan sözcükler de gerçek anlamlı sözcükler olarak değerlendirilir.
Gerçek Anlam | Mecaz Anlam |
Başındaki tokayı çıkarttı. | Başı bağlanacak yaşa gelmiş. |
Kırık koluyla oynuyor. | Kırık bir kalp benimki. |
Saçları kesikken daha güzel. | Kulağı kesik birine benziyor. |
Boş bardakları kaldırın. | Boş tesellilere aldanmayalım. |
- Terim Anlam: Bir bilim, sanat, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan kelimeler terim anlamlı sözcüklerdir.
“Tabanı otuz metre kadar tutan bir eşkenar üçgen biçimindedir.”
“Bu notaları çalarken dikkat et.”
“Yarı ofsayt durumlardan sürekli kol çıkartır.”
“Bu oyun iki perdeden oluşacak.”
Sözcükler Arası Anlam İlişkisi
5.Sınıf Sözcükte Anlam konusunun bir başka başlığı olan sözcükler arası anlam ilişkisinde, kelimelerin birbirleri arasında oluşturdukları anlam ilişkilerini inceleyeceğiz:
Eş Anlamlı, Eş Sesli, Yakın Anlamlı, Zıt Anlamlı Sözcükler
Eş Anlamlı Sözcükler
- Farklı sözcükler oldukları halde aynı anlamda kullanılan sözcükler arasında eş anlamlılık ilişkisi vardır.
- Bu kelimeler eş anlamlı olarak adlandırılır.
Ad-isim, sözcük-kelime, yaşlı-ihtiyar, anı-hatıra, asır-yüzyıl,akıl-us, düşünce-fikir özgürlük-hürriyet vb. kelimeler eş anlamlı kelimelerdir.
Zıt Anlamlı Sözcükler
- Anlamları birbirine zıt, anlamları birbirinin tam tersi olan kelimeler arasında zıt anlamlılık ilişkisi vardır.
- Bu kelimeler zıt ya da karşıt anlamlı sözcükler olarak adlandırılır.
Ağır / hafif, aşağı / yukarı, büyük / küçük, düz / eğri, iyi / kötü, ileri / geri, ucuz / pahalı, zor / kolay vb. sözcükler karşıt anlamlı sözcüklerdir.
Olumsuzluk ile zıtlık birbiriyle karıştırılmamalıdır: Tuzlu ile tutsuz gelmek ile gelmemek birbirinin zıttı değildir.
Yakın Anlamlı Sözcükler
- Bazı sözcükler tam olarak aynı anlamı ifade etmese de anlamları birbirine yakındır.
Anlaşmak / uyuşmak, göndermek / yollamak, çalışmak / çabalamak / koşuşturmak, yola çıkmak / yola düşmek / yola koyulmak vb. sözcükler yakın anlamlıdır.
Eş Sesli Sözcükler
- Söylenişleri ve yazılışları aynı fakat anlamları farklı olan sözcüklerdir.
Toprak parçası olan kara ile bir renk olan kara sözcüğü gibi.
Bir sayıyı ifade eden yüz ile çehre anlamına gelen yüz sözcüğü gibi.
Küçük dere anlamındaki çay ile içecek türü olan çay gibi.
Yâr ile yar, kâr ile kar, hâlâ ile hala sözcükleri sesteş değildir.
Sözcükte Anlam Soru Çözümü Videosu!
SÖZCÜKTE ANLAM KONU ANLATIMINI PDF OLARAK İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ.
5. Sınıf Sözcükte Anlam Çalışma Kağıdı PDF için tıklayınız.
5. Sınıf Türkçe Beceri Temelli Testleri İndirmek için Tıklayınız.
5. Sınıf Türkçe Kazanım Testlerini İndirmek İçin Tıklayınız.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı PDF Olarak İndirmek İçin Tıklayınız.
5. Sınıf Türkçe Dersi Yıllık Plan, 5. Sınıf Türkçe Dersi Kazanımlar, 5. sınıf Türkçe Konu Anlatımı Pdf şeklinde indirebilirsiniz. 5. Sınıf Türkçe Konuları nelerdir? 5. sınıf Türkçe dersi konuları nelerdir?
Bana kalırsa pek de iyi değil ben daha iyi performans için testçöz . com’u kullanıyorum. güzel bir site.
AMA KONU TEKRARI İÇİN TEŞEKKÜRLER. 🙂
güzel
bence güzel aslında müp denile bilir
çok süper beğendim
E yaniii fena değil ama biraz karışık anlatmışsınız
🤔🤔🤔
site baya iyi ancak konuları biraz daha geniş anlatsalar yani derinlere inseler daha ıyı olurlar örnekler de ayrıca iyi ancak karışık gibi arADA VİRGÜLLER VAR ANCAK yine de karışık ve örnek lendirme ile yada konular bunlardan birileri ni resimlerde olsa iyi olur açıkçası (bu deyindiklerim de gerçeklesirse iyi olur açıkçası)
İnşallah bende sınavdan 100 alırım
Ben öğretmenim Buradan not tutturuyorum fena anlatmıyosunuz açıkçası…
Yinede teşekkürler.
Çok teşekkür ederim bunun sayesinde sınavdan 100 aldım tekrar çok teşekkürler
sınav olan herkes(herkesi doğru yazdım ne de olsa türkçe dersi ;-D)%100 alır inşallah
Bende sınava giricem inşallah %100 alırım size güveniyorum
İlk defa gördüm ve çok beğendim 😊
Çok güzel sınavdan yüz aldım teşekürler❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
Güzel