Zarflar Konu Anlatım TYT Türkçe Konu Anlatımı PDF olarak indirebilirsiniz, çalışabilirsiniz. Zarflar Konu Anlatımı, Zarflar çıkmış soru ve örnek soru çözümü ile birlikte.
Zarflar Konu Anlatımı TYT Türkçe Konu Anlatımı PDF
Zarflar, (belirteçler) çoğunlukla fiil ya fiil benzeri sözcükleri niteleyerek, bir cümlede eylemin nasıl, ne zaman, ne kadar yapıldığını belirtir. Örneğin,
“Eve hızlıca gittim.” cümlesinde gitme eyleminin nasıl yapıldığını söyleyen sözcük “hızlıca” sözcüğüdür ve zarftır.
“Eve akşam gittim.” cümlesinde gitme eyleminin ne zaman yapıldığını söyleyen sözcük “akşam” sözcüğüdür ve zarftır.
“Eve hızlıca gitmeyi bırakmalısın .” cümlesinde “gitmeyi” sözcüğü fiil benzeri (fiilimsi) bir sözcük olup “hızlıca” sözcüğü de bu sözcüğün zarfıdır.
“Güzel kitap bu.” → güzel sözcüğü kitap ismini nitelediği için sıfat
“Güzel konuştun!” → güzel sözcüğü konuşmak fiilini nitelediği için zarf
Zarflar cümleye kattıkları, belirtikleri anlamlar bakımından beş başlık altında incelenir:
Durum (Hâl) Zarfı (Niteleme Zarfı)
- Durum zarfları, fiillerin (fiile benzeyen fiilimsilerin de) nasıl yapıldığı söyleyen sözcüklerdir.
- Durum zarfı cümleye sorulan “Nasıl?” sorusu ile tespit edilir.
- Genellikle fiillerden önce gelir lakin cümle içerisinde fiilden önce kullanılması şart değildir.
- Koşarak kahvehaneye girdi. (Nasıl girdi?)
- Kahvehaneye koşarak girdi. (Nasıl girdi?)
“Kadın keçiyi sağmış, çardağın suyunu çekmiş, etrafını güzelce süpürmüştü.” – Necati Cumalı
“Yaylayı inmiş, ovanın enginliğinde hızlıca yol alıyordu.” – Nezihe Araz
“Yavaş tut, içinde kırılacak eşya var.” – Memduh Şevket Esendal
“Cüneyt Bey sözlerini tartıyormuş gibi ağır söylüyordu.” – Etem İzzet Benice
Zaman Zarfı
- Zaman zarfları, fiillerin (fiile benzeyen fiilimsilerin de) ne zaman yapıldığını söyleyen sözcüklerdir.
- Zaman zarfı cümleye sorulan “Ne zaman?” sorusu ile tespit edilir.
- Haziranda ülke normale dönecekmiş. (Ne zaman?)
- Zaman zarfları tek sözcükten ziyade söz öbeklerinden de oluşur:
- Sen kitapları ararken yemeğimi yedim.
- Okuldan eve döndüğünde ders çalışalım.
“Her sabah, şimdi limanda demirli duran bu gemide uyanacaklardı.” – Halikarnas Balıkçısı
“Nihayet dördüncü günü sabahleyin gelip annemle konuştu.” – Hüseyin Cahit Yalçın
“Geceleyin bir ses böler uykumu / İçim ürpermeyle dolar, nerdesin?” – Ahmet Kutsi Tecer
Akşam vakitlerini severim. → isim, çünkü ne zaman sever sorusuna yanıt vermez.
Akşam buluşalım. → zarf, çünkü ne zaman buluşalım sorusuna yanıt verir.
Miktar (Azlık – Çokluk) Zarfı
- Miktar zarfları, fiillerin (fiile benzeyen fiilimsilerin de) miktarı hakkında bilgi veren sözcüklerdir.
- Miktar zarfı cümleye sorulan “Ne kadar?” sorusu ile tespit edilir.
- Biraz, fazla, çok, daha, en, pek, az vb. sözcükler miktar bildirir.
- O adamı pek sevmem.
- Olanları biraz abartıyorsun.
- Miktar zarfları diğer zarflardan farklı olarak sıfatların da miktarını bildirir.
- Sen çok güzel bir kadınsın.
- En çalışkan öğrenci olmak istiyor.
- Miktar zarfları diğer zarfların da miktarını bildirir.
- Çok hızlı gidiyorsun.
“Biz çocuklar evimizi çok beğendik.” – Ayla Kutlu
“Pek beğendikleri ve pek sevdikleri hâlde aldatırlar.” – Hüseyin Cahit Yalçın
“Yoruluyor ve ne olsa gözler biraz şaşılaşıyor.” – Adalet Ağaoğlu
“Epey yürüdü ve üç sokak daha değiştirdi.” – Tarık Buğra
“Türkiye’deyken epeyce çalışmıştım Almancaya.” – Nermi Uygur
a. Eşitlik anlamı taşıyan azlık-çokluk zarfları: Bu tür zarflar, gibi, denli, kadar edatlarının cümleye miktar ilgisi katan anlamlarıyla kullanılması sonucunda oluşturulur.
b. Üstünlük anlamı taşıyan azlık-çokluk zarfları: Üstünlük zarfları daha kelimesiyle yapılır.
c. En üstünlük anlamı taşıyan azlık-çokluk zarfları: En üstünlük anlamı taşıyan azlık-çokluk zarfları en kelimesiyle yapılır.
d. Aşırılık anlamı taşıyan azlık-çokluk zarfları: Bu tür zarflar, azıcık, biraz, birazcık, bol bol, çok, çokça, çok fazla, epey, epeyce, pek, hiç vb. kelimelerle oluşturulur.
Yer Yön Zarfı
Fiil ve fiilimsilere sorulan “nereye” sorusunun cevabı olan ve ek almamış biçimleriyle kullanılan ileri, geri,
aşağı, yukarı, içeri, dışarı, öte, beri sözcüklerine “yer-yön zarfı” denir.
“Yukarı, kocasının odasına çıktı.” – Memduh Şevket Esendal
“Bir gün içinde yukarıdan aşağı inmiştik.” – Ayla Kutlu
“Bağına, bahçene, suyuna, toprağına veda ederek geri gidiyorum.” – Falih Rıfkı Atay
aşağı, yukarı, içeri, dışarı, öte, beri sözcükleri) isim çekim eklerini aldıklarında isim görevinde kullanılır.
“Artık geride özleyeceğim hiçbir şey yok.” – Sait Faik Abasıyanık
“Köşklerin biraz ötesinde köy kulübelerine benzer derme çatma evler görülürdü.” – Ruşen Eşref Ünaydın
2. Bu sözcükler her sözcük gibi bir ismin özelliğini belirttiklerinde sıfat olurlar:
“Aşağı katı, sakin ve daha sıcak olduğu için seçtik.” – Aka Gündüz
Soru Zarfı
- Soru zarfları, zarfları bulmak için kullandığımız soru sözcüklerinin, cümle içerisinde fiilin (ya da fiile benzeyen fiilimsinin) önünde kullanılıp onu nitelemesi ile oluşur.
- Soru zarflarının cevabı da zarftır.
- — Ne kadar çalıştın?
— Çok çalıştım. - — Ne zaman geldin?
— Biraz önce geldim. - — Nasıl buldun?
— Güzel buldum.
- — Ne kadar çalıştın?
“Falih Rıfkı Atay gibi en güzel Türkçeyi yazan bir muhabirin kaleminden bu satırlar nasıl çıktı?” – Orhan Seyfi Orhon
Bu nasıl gazete?
Zarflar Örnek Soru ve Çözümü
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer – yön bildiren sözcük zarf göreviyle kullanılmıştır?
A) Oraya ne zaman gelmek istesem yolu şaşırırım.
B) Bu önlem sayesinde mikroplar içeri giremez.
C) İstersen temizliğe yukarıdan başlayalım.
D) İleride büyük bir ağaç göreceksin.
E) Kapının önünde bir bisiklet vardı.
Çözüm Yolu: Yer – yön bildiren sözcük kök (ya da gövde, çekim eki almamış) hâlinde kullanılırsa zarf olabilir. Dolayısıyla bu soru tipinde yer yön bildiren sözcükleri bulup herhangi bir ek almayan sözcüğü bulup işaretleyeceğiz.
Çözüm: Ora-ya, yukarı-dan, ileri-de, önü-n-de sözcükleri ek almış; içeri sözcüğü almamış.
Cevap B
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zaman bildiren sözcük zarf görevinde değildir?
A) Ablam ve eniştem az evvel çıktı.
B) Neredeyse her sabah bir tas çorba içer.
C) Şair 1954’te Sinop’ta doğmuş.
D) Demin bir adam seni sordu.
E) Sabah, zihnin en iyi zinde vaktidir.
Çözüm Yolu: Bu tip sorularda zaman bildiren sözcükler yüklemin zamanı bildirirse zarf olabilir. Dolayısıyla bu soruda zaman bildiren sözcük yüklemin zamanını bildirmeyecekse, cümle büyük olasılıkla isim cümlesidir. Kısa yoldan cümlenin sonundaki yüklemlere bakıp isim olanı işaretleyebiliriz. Uzun yoldan, her cümlenin yüklemine ne zaman sorusunu sorabiliriz. (Uzun yöntem daha sağlıklıdır.)
Çözüm: 1. Çıktı, içer, doğmuş, sordu sözcükleri fiil; vaktidir sözcüğü, isim. E şıkkında zaman zarfı yok.
Cevap E
2. A’da ne zaman çıktı → az evvel, B’de ne zaman içer → neredeyse her sabah, C’de ne zaman doğmuş → 1954’te, D’de ne zaman sordu → demin, E’de ne zaman vaktidir? (aslında yüklem zihnin en iyi vaktidir) → Ne zaman vaktidir sorusuna, sabah sözcüğü cevap vermez.
Cevap E
Aşağıdakilerin hangisinde ikileme diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?
A) Uzak yakın bütün akrabalarımızla o mutlu günümüzde toplanmıştık.
B) Onuncu soruyu zar zor çözüp sınavımı tamamladım.
C) Çamura bata çıka tarlaya girip çeltik hasadına başladık.
D) Arkadaşım yalan yanlış konuşup kendisini rezil etmişti.
E) En ufak bir işi bitirmek için bile geceli gündüzlü çalışırdı.
Çözüm Yolu: Bu şekilde tek sözcüğe ya da sözcük grubuna odaklanan ve farklı olanı soran sorular genellikle sıfat mı zarf mı sorusudur. İkileme fiili nitelerse zarf, ismi nitelerse sıfattır. İkilemeyi bulup ikilemeden sonra gelen sözcük isim mi fiil mi diye bakılır.
Çözüm: A’da uzak yakın (bütün akrabalarımız ) → ikileme olan uzak yakın ismi nitelemiş. (Nasıl akrabalarımız?) → sıfat
B’de zar zor (çözüp) → çözüp → fiilimsi → nasıl çözüp → zar zor → zarf
C’de bata çıka → girip → fiilimsi → nasıl girip → girip → zarf (tarlaya sözcüğü raya girmiş dikkat edin.)
D’de yalan yanlış → konuşup → zarf
E’de geceli gündüzlü → çalışırdı → zarf
Cevap A
Hava bugün de bulutlu
I
Rüzgâr daha serin esecek.
II III
Bütün insanlar umutlu,
IV
Şairler mahzun gezecek.
V
Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. sözcük zaman zarfıdır.
B) II. sözcük derecelendirme bildiren bir zarftır.
C) III. sözcük durum zarfıdır.
D) IV. sözcük belgisiz sıfattır.
E) V. sözcük azlık-çokluk zarfıdır.
Çözüm Yolu: Bu şekilde birden çok ögeyi buldurmaya yönelik sorularda soru kökünden sonra metni değil şıkları okumak gerekir. Şıklarda da en bariz olanlarından başlarayak kontrol edilir. Örneğin A ve E şıkkı çok bariz, göz atarak bulunabilir.
Çözüm: Şıkları okuyup E’de miktar zarfını görünce V. sözcüğü kontrol ederiz, “mahzun” sözcüğü miktar bildirmez. Biz yine de hepsini tek tek çözelim. A’da bugün → zaman bildirir (ne zaman bulutlu?), B’de ve C’de daha sözcüğü derecelendirme bildirir çünkü nitelediği serin sözcüğü zarftır. (Nasıl esecek →serin → ne kadar serin → daha serin )
D’de bütün sözcüğü insanlar ismini nitelediği için sıfattır → nasıl insanlar → bütün insanlar
E’de mahzun zarftır fakat durum zarfıdır.
Cevap E
Zarflar Çıkmış Soru ve Çözümü
Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin anlamını “durum” bakımından tamamlayan bir sözcük vardır?
(1995-ÖSS)
A) Anlatılanları sessizce dinliyorduk.
B) Öğleyin bize geleceğini söylüyor.
C) Kimlik kartını cüzdanına yerleştirdi.
D) Bu yıl Ege kıyılarını gezmek istiyoruz.
E) Aşın sıcaklardan çamların çoğu kurudu.
Çözüm Yolu: Soruda aslında durum zarfı sorulmaktadır. Cümle yüklemlerine “nasıl?” sorusunu sorup durum zarfını buluruz.
Çözüm: A’da nasıl dinliyorduk → sessizce → durum zarfı
B’de nasıl söylüyor → cevap yok, C’de nasıl yerleştirdi → cevap yok, D’de nasıl istiyoruz → cevap yok, E’de nasıl kurudu → cevap yok (Niçin kuruduğuna dair cevap var sadece)
Cevap A
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikileme, zarf olarak kullanılmıştır? (1995 -ÖYS)
A) Onun en çok dikkat çeken yönü bakışları ve özellikle iri iri gözleriydi.
B) Yarım yamalak İngilizcesiyle düşüncelerini anlatmaya çalıştı.
C) Filmdeki korkunç sahneleri soğuk soğuk terler dökerek izledi.
D) Tatil haberini duyan öğrenciler güle oynaya evlerine gittiler.
E) Konuşmacıya böyle saçma sapan sorular yöneltmesi herkesi şaşırttı.
Çözüm Yolu: Bu tip soruların sıfat mı zarf mı sorusu olduğunu söylemiştik. Dört şıkta ikilemeden hemen sonra isim gelecek ve nasıl sorusuna cevap verecek. Zarf olan şıkta ise ikileme fiile sorulan nasıl sorusuna cevap verecek.
Çözüm: A’da iri iri gözler → sıfat
B’de yarım yamalak İngilizce → sıfat, C’de soğuk soğuk ter → sıfat,
D’de güle oynaya (evlerine ) gittiler → nasıl gittiler → zarf (nasıl evlerine’ye cevap vermez ayrıca. Yanıltmak için araya sözcük giriyor.)
E’de saçma sapan sorular → sıfat
Cevap D
Zarflar Konu Anlatım TYT Türkçe Konu Anlatımı PDF olarak indirebilirsiniz, çalışabilirsiniz. Zarflar Konu Anlatımı, Zarflar çıkmış soru ve örnek soru çözümü ile birlikte indirebilirsiniz, çalışabilirsiniz.
