Sözcük Türleri Konu Anlatımı TYT PDF – Çıkmış Soru Çözümü

Sözcük Türleri Konu Anlatımı TYT PDF – Çıkmış Soru Çözümü ders notlarını PDF olarak indirip çalışabilirsiniz.

Sözcük Türleri Konu Anlatımı TYT PDF

Sözcük türleri konusunu anlayabilmek için öncelikle, basitçe sözcüklerin nasıl sınıflandırıldığını bilmeniz gerekli. Tüm dillerde sözcükler anlamlı ve tek başına anlamı olmayan (anlamsız, görevli) şeklinde ikiye ayrılır.

Söz gelimi, “ağaç” sözcüğünü tek başını duyduğunuzda zihninizde bir “ağaç” görüntüsü oluşur; ağacın ne olduğunu bilirsiniz. Zihninizde görüntüsü oluşamayacak, madde şeklinde olmayan kavramları karşılayan sözcüklerde de en azından sözcüğün anlamını bilebilir, ne anlama geldiğini ifade edebilirsiniz. “Aşk” sözcüğünün anlamı nedir desem, herkesin bir cevabı olurdu.

Anlamsız, tek başına anlamı olmayan sözcüklerde ise yukarıdaki iki durum da söz konusu olmaz. Size, “ve”, “de”, “ki”, “için” sözcüklerinin anlamı ne dersem, anlamlarını açıklayamaz; en fazla şu durumlarda kullanılır dersiniz. Bu anlamsız sözcükleri tek başına kullanmayız, mutlaka cümle içerisinde başka sözcüklerle birlikte kullanırız.

Edat, bağlaç ve ünlem diye adlandırdığımız sözcükler, tek başına anlamı olmayan sözcükler grubuna dahildir. Öyle ise bize, sözcük türleri konusunda bu sözcükleri sorduklarında cümle içerisinde anlamsız sözcükleri ararız:

“Adam ve kadın yürüyordu.” cümlesinde; adam, kadın, yürümek sözcüklerinin anlamları bulunurken “ve” sözcüğünü bir anlamı yoktur. “Ve” sözcüğü adam sözcüğü ile kadın sözcüğü arasına girerek, onları bağlama görevi üstlenmiştir.

Bağlaçlar, kendinden önceki ve sonraki sözcük, söz öbekleri ve cümleleri birbirine bağlar; edatlar, kendinden önceki sözcüklerle birleşerek anlam ilgisi oluşturur; ünlemler ise duygu ve heyecanları belli edebilen sözcüklerdir.

Anlamlı sözcükleri ise temelde ikiye ayıracağız: İsimler ve fiiller.

Daha basit bir mantıkla isimler -mek / -mak eklerini alamaz, fiiller ise -mek / -mak ekleri ile ifade edilirler. Söz gelimi, “sevgi(mek)” diyemeyeceğimiz için “sevgi” sözcüğü isimdir. “Konuş(mak)” diyebildiğimiz için “konuş-” sözcüğü fiildir.

“Adam ve kadın yürüyordu.” cümlesine tekrar dönelim. “Ve” sözcüğü anlamsız sözcük olarak bulmuştuk. “Adam, kadın” sözcükleri ise isimdir. (Adammak, kadınmak diyemeyiz.) “Yürüyordu” sözcüğü ise fiildir. (Yürü-(mek) diyebiliriz.

İsim Soylu Sözcükler

İsim soylu sözcüklerin hepsi, temelde isim (ad) olup cümle içerisinde aldıkları görevler sebebi ile sıfat, zarf ve zamir olurlar.

Sıfatların görevi adların önüne gelerek adlar hakkında bize bilgi vermektir.
Zarfların görevi ise daha çok fiil ve fiilimsiler hakkında bize bilgi vermektir.

Söz gelimi, “güzel” sözcüğü; “Güzel kız geldi.” cümlesinde, “kız” isminin önünde yer alarak, bize “kızın” niteliği ile ilgili bir bilgi veriyor. (Burada sıfat.)

“Kız güzel konuşuyor.” cümlesinde ise, “güzel” sözcüğü “konuşmak” fiilinin niteliği ile ilgili bir bilgi veriyor. (Burada ise zarf.)

“Kız” sözcüğünü kullanmadan “O güzel konuşuyor.” deseydik de “o” sözcüğü, “kız” isminin yerine geçtiğinden zamir görevinde kullanılırdı.

Sözcük Türleri Çıkmış Soru Çözümü TYT

1.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “zor” sözcüğü, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır? (2001 ÖSS)A) Zor işleri hep bana yaptırıyorsun, diye yakınıyordu.
B) İstemeden zor bir çalışmanın içine girmişti.
C) Terlemiş, çok yorulmuştu, zor yürüyordu.
D) Öğretmenliğin zor bir meslek olduğunu anlamıştı.
E) Zor günler geride kaldı; rahat edeceğiz artık, diyordu.

Çözüm Yolu: Bu şekilde tek bir sözcük verilip sözcük türü karşılaştırması isteniyorsa o soru, sıfat mı zarf mı sorusudur. (Sözcük, bu, şu, o ise de sıfat – zamir sorusudur.) “Zor” sözcüğünden sonra gelen sözcüğe bakıp isim mi fiil mi olduğunu tespit ederiz. Zor sözcüğü ismi niteledi ise sıfat, fiili niteledi ise zarftır.

Çözüm: Zor işler → Sıfat, zor bir çalışma → sıfat, zor yürüyordu (yürümek fiil) → zarf (Cevap burada)
zor bir meslek → sıfat, zor günler → zarf
Cevap C

Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikileme, zarf olarak kullanılmıştır? (1995 -ÖYS)
A) Onun en çok dikkat çeken yönü bakışları ve özellikle iri iri gözleriydi.
B) Yarım yamalak İngilizcesiyle düşüncelerini anlatmaya çalıştı.
C) Filmdeki korkunç sahneleri soğuk soğuk terler dökerek izledi.
D) Tatil haberini duyan öğrenciler güle oynaya evlerine gittiler.
E) Konuşmacıya böyle saçma sapan sorular yöneltmesi herkesi şaşırttı.

Çözüm Yolu: Bu tip soruların sıfat mı zarf mı sorusu olduğunu söylemiştik. Dört şıkta ikilemeden hemen sonra isim gelecek ve nasıl sorusuna cevap verecek. Zarf olan şıkta ise ikileme fiile sorulan nasıl sorusuna cevap verecek.

Çözüm: A’da iri iri gözler → sıfat
B’de yarım yamalak İngilizce → sıfat, C’de soğuk soğuk ter → sıfat,
D’de güle oynaya (evlerine ) gittiler → nasıl gittiler → zarf (nasıl evlerine’ye cevap vermez ayrıca. Yanıltmak için araya sözcük giriyor.)
E’de saçma sapan sorular → sıfat
Cevap D

I. Ne gezersin Şam’ ı Şarkı
Yok mu sende hiçbir korku
Terk edersin evi barkı
Beni boşa yorma gönül
II. Uzun ince bir yoldayım
Gidiyorum gündüz gece
III. Tutam yar elinden tutam
Çıkam dağlara dağlara
Olam bir yaralı bülbül
İnem bağlara bağlara
IV. Karlı dağların başında
Salkım salkım olan bulut
Saçın çözüp benim için
Yaşın yaşın ağlar mısın

Numaralanmış dizelerin hangilerinde altı çizili ikilemeler isim görevindedir?
A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) II ve IV. E) III ve IV.

Çözüm Yolu: Bu tip karşılaştırma soruları; isim, sıfat ve zarfların karşılaştırılmasına dayanır. (ÖSYM’nin sevdiği soru tipi) İsim olan bir sözcük başka bir ismi nitelerse sıfat, bir fiili nitelerse zarf olur. Dolayısıyla altı çizili sözcüklerin ismi mi fiili mi nitelediğine bakacağız, hiçbir sözcüğü nitelemiyor ise isim diyeceğiz.

Çözüm: II. şiirde “Gidiyorum gündüz gece” dizesinde, “gündüz gece” fiili niteliyor. (Nasıl sorusuna cevap veriyor: Nasıl gidiyorum?) IV. şiirde “Salkım salkım olan bulut” dizesinde, “salkım salkım” ismi niteliyor. (Nasıl bulut: Salkım salkım) Dolayısıyla II. seçenekte sıfat varken, IV. seçenekte zarf var. Bunları eleyince cevap çıkıyor. (1 ve 3 Nasıl sorusuna cevap vermiyor.)
Cevap B

Sözcük Türleri Konu Anlatımı TYT PDF – Çıkmış Soru Çözümü ders notlarını PDF olarak indirip çalışabilirsiniz.

Sözcük Türleri Konu Anlatımı TYT PDF olarak indirmek için tıklayınız.

Sözcük Türleri Çıkmış Sorular PDF olarak indirmek için tıklayınız.

Sözcük Türleri Konu Anlatımı TYT PDF Özet, Ders Notu