6.Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı PDF Yazım Yanlışları

6.Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı PDF

6.Sınıf Yazım Kuralları ile ilgili sınavlarda sorulan sorular yazım yanlışlarını tespit etmeye yöneliktir. O yüzden burada da sıklıkla karıştırdığımız ve sınavlarda sıklıkla sorulan yazım hatalarına değineceğiz sadece.

Yazım Kuralları için daha detaylı bilgiye, TDK’nin resmi Genel Ağ adresinden ulaşabilirsiniz: Yazım Kuralları.

Yazdıklarını düzenler.
a) Anlam bütünlüğünü bozan ifadelerin belirlenmesi ve düzeltilmesi sağlanır, kavramsal olarak anlatım bozukluğu
konusuna değinilmez.
b) Metinde yer alan yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.

Büyük Harflerin Kullanımı ile İlgili Kurallar

Yer İsimlerinin Yazımı ile İlgili Kurallar

Yer isimlerinin tür bildiren ikinci ismi de büyük harfle yazılır:

Konya Ovası
Tuz Gölü
Fırat Nehri
Porsuk Çayı
Zap Suyu
Zigana Geçidi
Marmara Bölgesi
Asya Yakası

Bunlar coğrafi yerlerdir.

Yanlış Kullanımına Örnekler:

Konya ovası (Konya Ovası)
Konya ovasını (Konya Ovası’nı)
Konya Ovasında (Konya Ovası’nda)

Kıta, ülke, il, ilçe, belde, kasaba, köy vb. tür isimleri ile kurulan yer adlarında tür bildiren bu ikinci isimler küçük yazılır:

Avrupa kıtası
Türkiye ülkesi
İstanbul ili
Beylikdüzü ilçesi
İnsuyu kasabası
Kumkale beldesi
Apçağa köyü

Bunlar yerleşim birimidir.

Yanlış Kullanımlara Örnekler:

İnsuyu Kasabası (İnsuyu kasabası)
İnsuyu Kasabası’nda (İnsuyu kasabasında)

Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük harfle başlar:

Cumhuriyet Mahallesi
Sultanahmet Meydanı
Atatürk Bulvarı
İstiklal Caddesi
Kurtuluş Sokağı

Bunlar adres bilgileridir. Adrese il ve ilçe yalnızca ismi ile eklenir : Kadıköy / İstanbul

Yanlış Kullanımına Örnekler:

Kurtuluş sokağı (Kurtuluş Sokağı)
Kurtuluş sokağında (Kurtuluş Sokağı’nda)

Yapı isimlerini de yer isimleri gibi düşünebiliriz ve onlarda da tür adları özel ada dahildir ve büyük yazılır:

Çankaya Köşkü’nü, Horozlu Han’ı, Ankara Kalesi, Galata Köprüsü’nü, Beyazıt Kulesi’nde, Bilge Kağan Anıtı’nı, Nusretiye Saat Kulesi’nde vb.

Aylar ve Günlerin Yazımı

Ay ve gün adları herhangi bir tarih ile birlikte kullanılırsa büyük yazılır:

22 Haziran’da doğdum.
22 Haziran 1992‘de doğdum.
22 Haziran Pazartesi günü…
22 Haziran 1992 Pazartesi günü…
1992 yılının Haziran ayında…
1992 yılının Haziran ayında Pazartesi günü…

Aylar ve Günlerin Yazımı

Ay ve gün adları herhangi bir tarih olmadan kullanılırsa küçük yazılır ve kesme işareti kullanılmaz:

Bu haziranda taşınacağız.
Sınav salı günüymüş.
Haziranın ilk haftası pazara denk geliyor.

(Haziran kelimesinde kesme kullanılmadı, cümle başı olduğu için büyük yazıldı.)

Eser İsimleri

Kitap, dergi, gazete, tablo, resim, heykel, beste vb. eserlerin yalnızca isimleri büyük yazılır; özel ada dahil olmayan, tür bildiren kelimeleri büyük yazılmaz.

Bugün Cumhuriyet gazetesi aldım.
Türk Dili dergisine abone olduk.

Resmi Gazete (Yayının ismi budur.)
Onuncu Yıl Marşı (Bestenin ismi budur.)
İstiklal Marşı (Şiirin ismi budur.)

Dünya, Güneş ve Ay

Yalnızca terim anlamlı kullanıldıklarında büyük yazılır ve dolayısıyla kesme işareti kullanılır:

Dünya’nın uydusu Ay’dır.
Onun dünyası yıkıldı.
Sen aysın, güneşsin.

Tanrı, İlah, Allah

Özel isim olarak kullanılmadıkları zaman küçük yazılır:

Müzik dünyasının ilahısın.
Edebiyatın tanrısı gibiydi.
Bu işin allahları orada.

Sen beni affet Allah’ım.
Tanrı’m bize güç ver.

Para Birimi

Para birimleri (lira, avro, dinar, dolar vb. ) büyük harfle başlamaz:

Türk lirası değerlendi.
Amerikan doları aldım.
Bir avro kaç lira?

Özel İsim ile Kurulan Birleşik Kelimeler

Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar, tür bildiren kelimeler küçük yazılır.

Antep fıstığı, Brüksel lahanası, Frenk gömleği, Hindistan cevizi, İngiliz anahtarı, Japon gülü, Maraş dondurması, Van kedisi vb.

Akrabalık Bildiren Kelimeler

Akrabalık bildiren kelimeler sadece lakap olarak kullanılırsa özel isme dahil olur ve büyük yazılır.

Baba Gündüz, Dayı Kemal, Hala Sultan, Nene Hatun; Gül Baba, Susuz Dede, Telli Baba vb.

Cemal dayım harbi adamdır.
Hafize ablayı seviyorum.
Bakkal amca çok yaşlı.

Saygı Sözleri, Unvan ve Lakaplar

Kişi adlarıyla birlikte kullanıldıklarında özel ada dahil olup büyük yazılırlar.

Zeynep Hanım, Hasan Bey, Mustafa Efendi
Deli Petro, Genç Osman, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk

Lakaplar ve takma isimler tek başlarına da özel ad özelliği gösterirler:

Karaoğlan’ı görmek istiyorum. (B. Ecevit’in lakabı)
Deli Ozan derler ona. (F. N. Çamlıbel’in lakabı)

Tarihi Olay, Dönem, Çağ

Tarihi olay, çağ ve dönem adlarının tür bildiren kelimeleri de büyük harfle başlar ve dolayısıyla kesme ile ayrılır:

Milli Edebiyat Dönemi’nde,
Milli Mücade Dönemi’ni,
Buzul Çağı, Lale Devri,
Cahiliye Dönemi, Orta Çağ,
Aydınlanma Çağı’nda
Karanlık Çağ.

İki Noktadan Sonra

İki noktadan sonra cümle ve özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında bunlar büyük harfle başlamaz:

İki şey önemlidir: akıl ve vicdan. (Örneğin sayısı belli ise nokta ile değilse üç nokta ile biter.)

Özel İsimden Türeyen Sözcükler

Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar:

Türkçe, Türkleşme, Türkleşmek, Türkçü, Türklük, Avrupalı, Asyalılık, Konyalı, İstanbullu vb.

Yön İsimleri ile İlgili Kurallar

Yön bildiren kelimeler özel ismin önünde kullanıldığında büyük yazılır:

Doğu Avrupa’da fırtına var.
Kuzeydoğu Asya karışıyor.
Güneydoğu Anadolu sıcakt

Yön bildiren kelimeler tek başlarına ya da özel isimden sonra kullanıldıklarında küçük yazılır:

Avrupa’nın doğusunda kar var.
Türkiye’nin batısı ısınıyor.
Biraz güneye inelim.

Yön anlamı dışında (fikir, hayat tarzı, felsefe, yer vb.) kullanıldıklarında büyük yazılır ve dolayısıyla kesme ile ayrılır.

Bu konuda Batı’nın fikri başka.
Doğu ve Batı kültürleri farklıdır.
Uzak Doğu’dan geldiler.
Orta Doğu kaynıyor.

Özel İsimlerde Kesme İşaretinin Kullanılmadığı Durumlar

Kurumlar, kuruşlar, iş yeri adları ve benzerleri büyük harfle yazıldığı halde bunlara gelen ekler ayrılmaz:

Türk Dil Kurumuna
Türk Dil Kurumu’na (Yanlış)
Cumhuriyet Lisesinde
Cumhuriyet Lisesi’nde (Yanlış)
Türkiye Büyük Millet Meclisinde
İstanbul Büyük Şehir Belediyesine
Ulupınar Gözlemevinden
Selçuk Üniversitesinde
Köşem Bakkaliyesinde vb.

Özel İsimlere gelen yapım ekleri (çokluk eki de) ve yapım eklerinden sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz:

Türkler
Türk’ler (Yanlış)
Türkçenin
Türkçe’nin (Yanlış)
Türkiyeliler
Türkleşmenin
Farslılar
Farsçada
Müslümanlıkta

Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz:

Konya Ovası‘nda buğday yetişir. (Ovası dersek kesme konur. )
Konya Ovamızda buğday yetişir.
Konya Ovamız’da (yanlış kullanım)

Bu kural isim tamlamaları ile oluşan yer adlarında meydana gelir. Sıklıkla sorulan bir kural değildir.

Birbiri ile Karışan Ek ve Bağlaçlar

Türkçede ekler kelimeye bitişik (-mi hariç), bağlaçlar ve edatlar ise ayrı yazılır!

Bağlaç Olan de ile Ek Olan -de

Türkçede bulunma hâl eki -de ekidir.
Bu eki alan kelime cümlede çoğunlukla yer ve zaman ile ilgili bilgi verir.
Cümleye sorulan nerede sorusuna cevap verir.

Yarın okulda sınav var. (Nerede?)
Sende kalem var mı? (Nerede?)
Sınıfta kalanlar oldu.

Bağlaç olan de ise hiçbir zaman nerede sorusuna cevap vermez.

Sen de bizimle gel. (Nerede??)
Yemek de yemek diye tutturdu.
Gelmiş de gitmiş bile.

Başka bir kullanışlı yol ise “de” bağlacını cümleden çıkartmaktır:
Sen bizimle gel
Yemek yemek diye tutturdu.
Gelmiş gitmiş bile.

Anlam daralır ama cümle manasız bir hâl almaz.

Bağlaç Olan ki ile Ek Olan –ki

Türkçede -ki ekinin çeşitli görevleri vardır. Bunlara değinmeyip yalnızca ayırt etme yoluna değineceğiz:

Cümle içerisinde “ki” olan kelimeye -ler çoğul ekini ekleyerek “ki”nin doğru yazılıp yazılmadığı anlaşılabilir.

Bizimki daha sevecen.
Bizimkiler (-ler ekini alan kelime manasız bir sözcüğe dönüşmezse burada -ki eki kullanılmıştır.)

Tut ki çıldırdım.
Tutkiler (Anlamsız bir kelimeye dönüştü. Öyle ise bağlaçtır.)

Not: Birkaç örnekte “ki” bağlacı kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır: sanki, oysaki, mademki, belki, hâlbuki, çünkü, meğerki, illaki (sombhçmi)

Eğer ki ifadesi her zaman ayrı yazılır. Kalıplaşmış olduğu sanılmaktadır lakin yanlış bilgidir.

-Mi Soru Ekinin Yazımı

Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar:

Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? İnsanlık öldü mü?

Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır:

Okuyor muyuz? Çocuk muyum? Gelecek miydi? Güler misin, ağlar mısın?

Bu ek sorudan başka görevlerde kullanıldığında da ayrı yazılır:
Güzel mi güzel! Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.

UYARI: Birleşik fiillerde mi soru eki iki kelimenin arasına da gelebilir: Vaz mı geçtin?

Ayrı ve Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler

Kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.

Biz akılda kalıcı bir yol olarak ikinci kelimenin anlam değişikliğine uğramamasına bakacağız:

hamam böceği (böcek kelimesinin anlamı değişmedi)
ayrık otu (ot kelimesinin anlamı değişmedi)
ateş çiçeği (çiçek değişmedi)
üst geçit (geçit değişmedi)
kara yolu, hava yolu, deniz yolu (yol: gidilen, takip edilen)
hafta içi (iç günler)
hafta sonu (son günler)
yer altı (alt)
yer üstü (üst)
dil bilgisi (bilgi)

Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır:

alt etmek, dans etmek, el etmek,kul olmak, not etmek, oyun etmek, söz etmek, terk etmek, var olmak, yok etmek, yok olmak vb.

Ses düşmesine, ses değişmesine veya ses türemesine uğradıklarında ise bitişik yazılır:

emretmek, menolunmak, cemetmek, kaybolmak; darbetmek, dercetmek, hamdetmek; affetmek, hissetmek, reddetmek vb.

Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır.

Biz akılda kalıcı bir yol olarak ikinci kelimenin anlam değişikliğine uğramasına bakacağız:

ayşekadın (fasulye)
karadul (örümcek)
kadınbudu (köfte)
dilberdudağı (tatlı)
beştaş (oyun)
gülkurusu (renk)
suçüstü
akşamüstü
bilinçaltı

Dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde yaygın bir biçimde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan kelimeler de vardır:

a. Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları: başbakan, başçavuş, başeser, başhekim, başhemşire, başkent başköşe, başrol, başsavcı vb.

b. Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları: aşçıbaşı, binbaşı, elebaşı, ustabaşı vb.

c. Ağa, baba, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelimeler: ağababa, ağabey, beyefendi vb.

ç. Biraz, birçok, birçoğu, birkaç, birkaçı, birtakım, herhangi, hiçbir, hiçbiri belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır.

d. Ev kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: aşevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, öğretmenevi, yayınevi vb.

e. Sıfat fiil eklerin (“-an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş) kalıplaşması ile oluşan birleşik sözcükler bitişik olarak yazılır. Örneğin; hacıyatmaz, külyutmaz, bilgisayar, yelkovan, barışsever, yurtsever vb.

Büyük Harfle Yapılan Kısaltmalar

Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz: TBBM, TDK, TÖMER vb.

Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: BDT’ye, TDK’den, THY’de, TRT’den vb.

“K” harfi “Ka” diye seslendirilmez. Son harfi “K” harfi ile biten kısaltmalara dikkat et!

TDK’dan (Yanlış) TDK’den (Doğru)

Küçük Harfle Yapılan Kısaltmalar

Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur: Alm. (Almanca), Kocatepe Mah., Güniz Sok., Prof., Dr. ; sf. (sıfat), haz. (hazırlayan), çev. (çeviren), ed. (edebiyat), fiz. (fizik), kim. (kimya) vb.

Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm’yi, (santimetreyi), kg’dan (kilogramdan), mm’den (milimetreden) vb.

Sonu noktalı kısatlmalara gelen ekler için kesme kullanmaya gerek yoktur: Alm.dan, İng.de vb.

Üs sayısı olan kısatlmalarda da kesmeye gerek yoktur ve bunlarda da okunuş esas alınır: m²ye (metrekareye), 6⁴ten (altı üssü dörtten) vb.

Sayıların Yazımı

Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır:

iki yüz, üç yüz altmış beş, bin iki yüz elli bir vb.

Üleştirme sayıları her zaman yazı ile yazılır!

5’er kalem dağıttılar. (Yanlış)
Beşer kalem dağıttılar. (Doğru)

İstisnaslar:

Para ile ilgili işlemlerle senet, çek vb. ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır: 650,35 (altıyüzelliTL,otuzbeşkr.)

Adları sayılardan oluşan iskambil oyunları bitişik yazılır: altmışaltı, ellibir, yirmibir vb.

Sıkça Yanlış Yazılan Sözcükler

Yanlış	Doğru
hiç bir	hiçbir
bir kaç	birkaç
bir çok	birçok
herşey	her şey
birşey	bir şey
herkez	herkes
yanlız	yalnız
espiri	espri
hoşgeldin	hoş geldin
hoşbulduk	hoş bulduk
hoşçakal	hoşça kal
farketmek	fark etmek
ardarda	art arda
şöför	şoför

6.Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı PDF olarak indirebilirsiniz:

6.Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı PDF olarak indirmek için tıklayınız.

6.Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı Büyük Harflerin Kullanımı, Sayıların Yazımı, de, ki ve mi yazımı, kısaltmalar, bitişik ve ayrı yazılan sözcükler.